Trung tâm Ứng dụng kỹ thuật hạt nhân trong công nghiệp (CANTI) tham dự Hội nghị Khoa học và Công nghệ Hạt nhân Toàn quốc lần thứ 16 (VINANST-16)

Được cập nhật : 10/16/2025 1:57:56 PM

 

Từ ngày 08–10/10/2025, tại Khu nghỉ dưỡng Furama, TP. Đà Nẵng, Hội nghị Khoa học và Công nghệ Hạt nhân Toàn quốc lần thứ 16 (VINANST-16) được tổ chức với sự chủ trì của Viện Năng lượng Nguyên tử Việt Nam (VinAtom) phối hợp cùng Sở Khoa học và Công nghệ Đà Nẵng.

Hội nghị được tổ chức nhằm tăng cường hợp tác, chia sẻ và giải quyết các vấn đề thách thức trong lĩnh vực khoa học - công nghệ hạt nhân, tạo diễn đàn trao đổi thông tin, trình bày kết quả nghiên cứu giữa các nhà khoa học, chuyên gia Việt Nam và quốc tế.

Các chủ đề tại hội nghị gồm nhiều lĩnh vực đa dạng, từ vật lý hạt nhân cơ bản, năng lượng hạt nhân, lò phản ứng hạt nhân, đo lường bức xạ, an toàn bức xạ, cho đến ứng dụng kỹ thuật hạt nhân trong y học, nông nghiệp, công nghiệp và môi trường.

 

 

Các báo cáo của CANTI tại VINANST-16

Trong khuôn khổ hội nghị, Trung tâm Ứng dụng Kỹ thuật Hạt nhân trong Công nghiệp đã trình bày các kết quả nghiên cứu nổi bật trong lĩnh vực ứng dụng kỹ thuật hạt nhân phục vụ trong công nghiệp.

Năm báo cáo oral gồm:

  1. Ứng dụng tại hiện trường phương pháp đánh dấu liên giếng để xác định bão hòa dầu dư: trình bày thử nghiệm hiện trường sử dụng chất đánh dấu mới để xác định độ bão hòa dầu dư (Sor) trong tầng chứa dầu ở thềm lục địa Việt Nam. Kết quả cho thấy tracer có độ ổn định cao, hệ số phân bố đáng tin cậy và khả năng ứng dụng hiệu quả cho các chương trình tăng cường thu hồi dầu (EOR), góp phần nâng cao hiệu quả khai thác tại các mỏ trong nước.
  2. Thiết bị chụp cắt lớp gamma xách tay chùm quạt có hệ thống kẹp ống sử dụng một đầu dò NaI(Tl)-SiPM-MCA: giới thiệu hệ thống gamma CT xách tay do CANTI phát triển, áp dụng thiết kế hình quạt gọn nhẹ, linh hoạt và với đầu dò NaI(Tl)-SiPM tích hợp phân tích đa kênh. Hệ thống có khả năng quét vật thể đường kính 250–550 mm, đạt chất lượng ảnh ổn định, chi phí thấp, phù hợp cho nghiên cứu trong phòng thí nghiệm và kiểm tra công nghiệp ngoài hiện trường.
  3. Mô phỏng hệ thống gamma camera Compton sử dụng GEANT4 và tái tạo ảnh nguồn bằng thuật toán chiếu ngược hình nón: mô phỏng hệ thống gamma camera Compton dùng tinh thể YSO(Ce) và cảm biến SiPM, tái tạo ảnh nguồn bức xạ bằng thuật toán chiếu ngược. Mô hình mô phỏng chính xác hiện tượng tán xạ gamma, giúp cải thiện độ phân giải và ứng dụng hiệu quả trong y học hạt nhân, kiểm tra công nghiệp và giám sát môi trường.
  4. Hiệu chỉnh độ phi tuyến không gian cho gamma camera sử dụng thuật toán Thin Plate Spline: đề xuất phương pháp hiệu chỉnh độ phi tuyến không gian cho gamma camera sử dụng tinh thể YSO(Ce) và cảm biến SiPM, với thuật toán Thin Plate Spline (TPS) kết hợp nội suy bilinear. Kết quả thực nghiệm cho thấy sai số hiệu chỉnh rất thấp, chứng minh phương pháp có độ tin cậy cao, giúp xác định chính xác tọa độ điểm ảnh, cải thiện chất lượng hình ảnh gamma camera.
  5. Mô phỏng cấu hình hệ thống PET sử dụng Python: trình bày mô hình mô phỏng hệ thống chụp cắt lớp phát positron (PET) bằng Python, sử dụng phantom Shepp–Logan làm nguồn phát và thuật toán tái tạo ảnh OSEM. Kết quả cho thấy ảnh tái tạo có độ chính xác cao so với dữ liệu gốc, với PSNR = 14.21 dB và SSIM = 0.74. Mô hình linh hoạt, dễ mở rộng, hỗ trợ nghiên cứu và giảng dạy trong lĩnh vực chẩn đoán ảnh hạt nhân.

Bốn bài poster gồm:

  1. Nghiên cứu thiết lập quy trình phân tích một số hợp chất đánh dấu thuộc nhóm benzyl alcohol và pyrazine trong mẫu nước khai thác dầu bằng sắc ký khí khối phổ: đã xây dựng được quy trình phân tích các hợp chất tracer hữu cơ (2-fluorobenzyl alcohol, 2,6-dichlorobenzyl alcohol, pyridine, 2,3-dimethylpyrazine) trong mẫu nước khai thác dầu bằng sắc ký khí khối phổ. Phương pháp cho giới hạn phát hiện 5–9 µg/L, sai số nhỏ hơn 9% và hiệu suất cao, chứng tỏ độ ổn định và khả năng ứng dụng trong nghiên cứu xác định độ bão hòa dầu dư,
  2. Nghiên cứu sự hòa trộn của nước bơm ép và nước vỉa trong nón nước của giếng khai thác dầu bằng mô hình Tank-in-series sử dụng dữ liệu đánh đấu liên giếng và đồng vị bền: mô phỏng sự hòa trộn giữa nước bơm ép và nước vỉa trong hình nón nước của giếng khai thác dầu dựa trên dữ liệu tracer và đồng vị bền (δD, δ¹⁸O) với mô hình Tank-in-Series. Kết quả cho phép định lượng tỷ lệ hòa trộn và tốc độ lan truyền nước, hỗ trợ thiết kế giải pháp kỹ thuật nhằm giảm xâm nhập nước tầng đáy vào vùng sản phẩm.
  3. Ứng dụng thực nghiệm mạng nơron nhân tạo để nâng cao độ phân giải ảnh gamma 2D: áp dụng mạng nơ-ron nhân tạo (AI) để tái tạo và cải thiện độ phân giải ảnh gamma 2D. Mô hình AI xử lý dữ liệu sinogram, giúp khôi phục chi tiết và tăng chất lượng hình ảnh so với phương pháp truyền thống. Kết quả cho thấy trí tuệ nhân tạo có tiềm năng lớn trong xử lý ảnh hạt nhân và chẩn đoán không xâm lấn.
  4. Quy trình an toàn bức xạ trong kiểm tra cấu kiện ngập nước bằng kỹ thuật gamma truyền qua - nghiên cứu nhằm nâng cao an toàn hoạt động ngoài khơi: trình bày tổng quan về các quy trình an toàn bức xạ trong kiểm tra cấu kiện ngập nước bằng phương pháp gamma truyền qua, sử dụng nguồn phóng xạ Co-60. Báo cáo tập trung đánh giá rủi ro chiếu xạ, áp dụng nguyên tắc ALARA (As Low As Reasonably Achievable) và tiêu chuẩn quốc tế nhằm giảm thiểu phơi nhiễm, nâng cao an toàn và độ tin cậy cho các hoạt động kiểm tra không phá hủy ngoài khơi.

 

Một số hỉnh ảnh báo cáo tại Hội nghị

Đặc biệt, bài báo cáo Thiết bị chụp cắt lớp gamma xách tay chùm quạt (gamma CT) sử dụng đầu dò NaI(Tl)–SiPM–MCA của CANTI đã vinh dự đạt giải Best Paper thuộc tiểu ban D2” Ứng dụng kỹ thuật hạt nhân trong công nghiệp và các lĩnh vực khác”, ghi nhận nỗ lực nghiên cứu, sáng tạo và ứng dụng kỹ thuật mới trong phát triển thiết bị hạt nhân phục vụ nghiên cứu và ứng dụng công nghiệp.

 

 

Tham gia VINANST-16 cũng là cơ hội để CANTI tăng cường hợp tác, trao đổi chuyên môn với các viện nghiên cứu, trường đại học và doanh nghiệp trong và ngoài nước, hướng tới việc đề xuất các hướng đi mới, đáp ứng nhu cầu phát triển khoa học – công nghệ và công nghiệp của đất nước.

 

 

Những thành tích đạt được tại hội nghị tiếp tục khẳng định năng lực nghiên cứu và ứng dụng của CANTI, góp phần thúc đẩy sự phát triển của ngành năng lượng nguyên tử Việt Nam theo hướng hiện đại, bền vững.

Biên soạn: Quỳnh - Giang

 

 

Tin liên quan